Naukowcy z Politechniki Warszawskiej prowadzą prace badawcze na obiektach należących do Muzeum Zagłębia w Będzinie: zamku, Pałacu Mieroszewskich i Domu Modlitwy „Mizrachi”.
– Naszym głównym celem jest ocena możliwości zastosowania nowoczesnych technologii geoinformacyjnych – optycznych, fizykalnych oraz algorytmicznych – do badania stanu technicznego konstrukcji budowlanych umożliwiających tzw. analizy SHM (structural health monitoring) w procesie zarządzania ryzykiem – tłumaczy Ewa Świerczyńska z Zakładu Geodezji Inżynieryjnej i Systemów Pomiarowych, kierowniczka projektu. – Chcemy zidentyfikować deformacje i uszkodzenia, które mogą spowodować złe funkcjonowanie obiektów – wyjaśnia.
Badane obiekty z uwagi na swój historyczny charakter nie mogą zostać poddane klasycznym pomiarom geodezyjnym czy budowlanym, które bardzo często opierają się na technikach inwazyjnych, np. montażu znaków lub aparatury bezpośrednio do badanych konstrukcji. W związku z tym konieczne jest zastosowanie technik nieinwazyjnych, które bazują m.in. na fotogrametrii oraz detekcji zdalnej, takich jak skanowanie laserowe. Ponadto problemy z dostępem do stale powiększających się szczelin etc. wymagają wykorzystania niewielkich i mobilnych technologii pomiarowych.
– Proponowane badania dotyczą wykorzystania technik mobilnych oraz tzw. fotomonitoringu do oceny postępujących zmian geometrycznych konstrukcji wspomnianych obiektów – mówi Ewa Świerczyńska. – W ramach wykonanych cyklicznie obserwacji, a następnie przetwarzania danych w specjalistycznym oprogramowaniu, przetestowane zostaną możliwości, jakie daje współczesna technologia mobilna, bazująca na smartfonach oraz bezzałogowych statkach powietrznych UAV, czyli dronach. Planujemy również wykorzystać technologię naziemnego skaningu laserowego – wylicza.
Projekt „Zastosowanie nowoczesnych narzędzi modelowania 3D do określenia stanu technicznego zabytkowych obiektów budowlanych” powinien zakończyć się 15 listopada 2024 roku. Na jego podstawie ma powstać wniosek grantowy w zakresie ochrony dziedzictwa, którym zarządza Muzeum Zagłębia.
Zamek w Będzinie gościł królów Polski
Zamek w Będzinie powstał w XIV wieku na lewym brzegu Czarnej Przemszy. Był wówczas ważną twierdzą, która broniła granicy Polski przed najazdami ze Śląska oraz Czech. Wzniesiono go za panowania Kazimierza Wielkiego. Gościł w nim Karol IV – cesarz Prus i król Czech, a także królowie Polski: Henryk Walezy, Jan III Sobieski, August II Mocny.
– W połowie XIV wieku wzniesiono wieżę, do której nieco później dobudowano budynek mieszkalny zwany kasztelem. Zespół budowli otoczony został dwoma obwodami murów kamiennych rozdzielonych międzymurzem. Do zamku górnego od zachodu przylegał tzw. dolny zamek z dwoma basztami i murem. Zamek będziński był sprzężony z murem kościoła oraz murami miejskimi – informuje Muzeum Zagłębia.
W swojej historii przeszedł pożar oraz splądrowanie podczas Potopu Szwedzkiego. Były też próby odbudowy. W 1956 roku został przekazany na siedzibę Muzeum Zagłębia.
Pałac Mieroszewskich został wzniesiony w 1702 roku. Miał świadczyć o pozycji i randze rodu w Księstwie Siewierskim. Swoją barokowo-klasycystyczną architekturą nawiązuje do budownictwa francuskiego. Wyróżnia go m.in. polichromia o charakterze iluzjonistycznym, która przedstawia wielkich wodzów antycznych: Scypiona Afrykańskiego, Hannibala, Pompejusza i Fabiusza Kunktatora.
Z kolei Domu Modlitwy „Mizrachi” powstał najprawdopodobniej w czasie I wojny światowej lub zaraz po jej zakończeniu w domu bogatego kupca Chila Wienera. Nazwa wzięła się od ortodoksyjnej organizacji syjonistycznej „Mizrachi”. Po II wojnie światowej Dom Modlitwy służył jako piwnica do przechowywania węgla. Dopiero w XXI wieku ponownie odkryto bogate polichromie.
