2 kwietnia 2025 roku, na stronach Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach pojawiła się informacja o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wpisu do rejestru zabytków nieruchomych woj. śląskiego następującego zabytku:
„kolejowa wieża ciśnień przy ul. Skwerowej w Sosnowcu-Maczkach, wraz z przylegającym do niej budynkiem maszynowni i dawnego mieszkania maszynisty, zlokalizowana na działce ewidencyjnej nr 792/94, obr. 0008 Maczki, gm. m. pow. Sosnowiec, woj. śląskie.”
Kolejowa wieża ciśnień w Maczkach wreszcie chroniona
Oznacza
to, że zgodnie ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
od dnia wszczęcia postępowania w tej sprawie aż do dnia, w którym
decyzja w tej sprawie stanie się ostateczna, zabronione jest
prowadzenie jakichkolwiek prac, w tym robót konserwatorskich,
restauratorskich, budowlanych wszelkich innych działań, które
mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu
zabytku. Zakaz ten obowiązuje także wobec robót, na które wydano
pozwolenie na budowę lub na które wystarcza zgłoszenie, a także
działań we wszelkich innych decyzjach.
Innymi słowy – do czasu
uprawomocnienia się decyzji o wpisaniu obiektu do rejestru
zabytków (bądź niewpisaniu) – żadnych prac na obiekcie robić
nie wolno, z wyjątkiem sytuacji nadzwyczajnych, takich jak
zagrożenie bezpieczeństwa.
Rejestr zabytków jest wykazem obiektów, które są objęte szczególną ochroną na terenie kraju i jest on najwyższą z możliwych form ochrony substancji zabytkowej. Warto podkreślić, że w przypadku wieży w Maczkach najprawdopodobniej nie będzie możliwe zachowanie drewnianej nadbudowy i konieczne będzie jej odtworzenie. Deklaracje na temat takiego zamiaru dochodziły od właściciela obiektu, czyli PKP, już w ubiegłym roku.
145 lat wieży na granicy miasta (a wcześniej państwa)
Budowę
wieży ukończono najprawdopodobniej w 1880 roku. Przeznaczona była między innymi do zasilania w wodę parowozów. Do zbiornika położonego na
szczycie tłoczono wodę za pomocą pomp, by następnie, za pomocą
rurociągów, doprowadzać ją do parowozów w trakcie obsługi
dzięki grawitacji.
Wieża jest młodsza od samego dworca, którego budowę ukończono w 1848 roku jako stacji granicznej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej na terenie Królestwa Polskiego (część imperium rosyjskiego). Wówczas sama stacja nosiła nazwę Granica. Sam zabytkowy, monumentalny dworzec kolejowy, także niszczeje, po przerwaniu kilka lat temu prac w ramach umowy pomiędzy PKP a Politechniką Śląską.
Pomóż nam stworzyć najlepszy portal dla Zagłębia Dąbrowskiego. Weź udział w krótkiej ankiecie – odpowiedz na pytania. Z góry dziękujemy!
Może Cię zainteresować:
