Altmanowie przybyli do Sosnowca z Częstochowy, skąd sprowadzili się nad Brynicę ich rodzice Davida i Gitla. Zakład Fotografii Artystycznej Altmanów powstał w 1898 roku. Ich pracownia (jedyna pracownia fotograficzna dla poważnych prac technicznych i portretowych - jak reklamowali swój interes Altmanowie) mieściła przy przy ulicy Kolejowej. Ulica ta, później nazwana Główną, to obecna 3 Maja, a zakład początkowo funkcjonował w nieistniejącej już dziś kamienicy wznoszącej się ongiś tam, gdzie teraz dom pod numerem 15.
Później Altmanowie, pozostając przy Głównej, zmienili lokum na dzisiejszą 3 Maja 11. Oba punkty były doskonałe, w samym centrum dynamicznie się rozwijającego, przemysłowego miasta. Kolejny zakład fotograficzny Altmanowie uruchomili w Będzinie. Zarządzał nim Stanisław, w Sosnowcu pozostał Bronisław. Jednak Altmanowie współpracowali, nie krępując się granicami miast, w których formalnie działały ich biznesy. Interes funkcjonował także pod szyldem "Bracia Altman". Bywało np. że Stanisław brał ważne, dochodowe zlecenia w Sosnowcu, gdzie wykonywał je jego brat.
Zamawiał nawet Kantor-Mirski
A zleceń takich było wiele. Poza codzienną masówką - studyjnymi fotografiami portretowymi, rodzinnymi czy upamiętniającymi uroczystości (mnóstwo tych zdjęć zachowało się w rodzinnych zbiorach mieszkańców Zagłębia; niejedna fotografia Altmanów to dziś bez mała skarb o wartości nie tylko sentymentalnej), bracia i ich pracownicy robili zdjęcia na urzędowe czy biznesowe zamówienia. Utrwalili na nich obraz Zagłębia - postępującej urbanizacji i industrializacji, nowoczesnej architektury.
Zagłębie na fotografiach Altmanów może przywodzić na myśl rozwijające się regiony górnicze Europy Zachodniej i USA - Walię, Pas de Calais czy Pensylwanię. I oczywiście krajobraz to bardzo bliski górnośląskiemu. Nie w tym dziwnego, gdyż Zagłębia Dąbrowskie i Górnośląskie rozwijały się po sąsiedzku, więc na tych samych złożach węgla, z tym że w innych warunkach gospodarczych. Przemysłowcy Prus, a następnie zjednoczonych Niemiec miały większe zdolności inwestycyjne niż przemysłowcy Rosji i Królestwa Kongresowego. Mimo tego tu i tam wyrastały podobne (choć z punktu widzenia swej konstrukcji nieraz zasadniczo się różniące) szyby kopalniane, tu i tam stosowano podobne metody wydobycia i transportu węgla, w obu też regionach pracodawcy budowali realizujące te same idee (wprawdzie oferujące bardzo się różniące standardy życia) osiedla patronackie dla swoich robotników i urzędników.
Zarówno zagłębiowscy samorządowcy jak i przemysłowcy radzi dawali obfotografowywać swe dokonania (a i siebie samych), często sami to przy rozmaitych okazjach zlecając. A renoma i stosunki (czytaj: znajomości), jaką cieszyli się Altmanowie, sprawiała, iż często to im powierzano wykonywanie zdjęć obiektów przemysłowych czy przestrzeni miejskiej. Fotografie zamawiał u nich również słynny badacz historii i dziejopis Zagłębia, Marian Kantor-Mirski.
Zagłębie, którego już nie ma
W ten sposób Altmanowie sfotografowali m.in. rosnący Sosnowiec lat 30., kopalnie Czeladź, Paryż, Koszelew, Jowisz czy Saturn. Zarówno ich obiekty naziemne i infrastrukturę, jak i górnicze chodniki - wpuszczano ich, a nawet zapraszano na tereny kopalń, do zakładowych hal, a nawet pod ziemię. Zapewne też na wieże wyciągowe szybów, stanowiących wyśmienite punkty widokowe do fotografowania przemysłowych i plenerów terenów mieszkalnych., jak np. osiedla w Wojkowicach Komornych czy Czeladzi.
Po upływie około 90 lat od wykonania tych zdjęć otoczenie wielu obiektów zmieniło się nie do poznania, liczne też przestały istnieć. Fotografie z lat ich powstawania i młodości to cenne świadectwo czasów. Czasów Zagłębia, co do których autorzy zdjęć na pewno nie sądzili, że aż tak szybko przejdą do historii...
Stanisław i Bronisław Altman nie przeżyli drugiej wojny światowej. Znaleźli się wśród tysięcy zagłębiowskich Żydów, których zgładzono w komorach gazowych niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Z rodziny przetrwało tylko dwoje dzieci Stanisława z drugiego małżeństwa: Gustav i Esther. Oboje po wojnie zamieszkali w Antwerpii.
Może Cię zainteresować:
Sosnowiec na unikalnym filmie z lat 60. Miasto, którego już nie ma [WIDEO]
Może Cię zainteresować: